سبک شناسی رمان دفاع مقدس (بر اساس رمان های سفر به گرای 270 درجه اثر احمد دهقان، شطرنج با ماشین قیامت اثر حبیب احمدزاده و بیوتن اثر رضا امیرخانی)

سبک شناسی، از جمله علوم جدیدی است که اوّلین بار به شکل کنونی آن، توسط استاد محمّدتقی بهار و با تألیف کتاب سه جلدی «تاریخ تطوّر نثر فارسی» یا «سبک شناسی»،در ایران رایج گردید. رمان های حوزه ی دفاع مقدّس، از جمله گونه های ادبی مهم در روزگار ما هستند که شناخت سبک آنها، می تواند راه گشای مولّفان این گونه آثار و نویسندگان جوان باشد. این پژوهش با سبک شناسی سه رمان مشهور دفاع مقدّس به نام های سفر به گرای 270 درجه، شطرنج با ماشین قیامت و بیوتن، در پنج لایه ی آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک در پی ارائه شناختی نوین از ادبیّات داستانی دفاع مقدّس، به علاقه مندان این گونه ی ادبی است. شیوه ی انجام این پژوهش بر مبنای مراجعه به کتب سبک شناسی و آثار مربوط به رمان های دفاع مقدّس و بر اساس روش کتابخانه ای است. حاصل یافته های این پژوهش در مورد رمان سفر به گرای 270 درجه چنین است که این رمان از چیدمان واژگان نشان دار و محاوره ای بهره گرفته و توضیحات آن کاملاً حسّی است. رمان گره گشایی مناسبی ندارد و زاویه ی دید رمان، اوّل شخص مفرد می باشد. نویسنده از متغیّر های جغرافیایی، تاریخی، سنّی، طبقاتی و ایدئولوژیک به خوبی استفاده کرده است. رمان شطرنج با ماشین قیامت، دارای جملاتی ساده و گاه مرکّب است و گفتگوها در آن اکثراً طولانی است. در آغاز این رمان ازصنعت براعت استهلال استفاده شده و نام شخصیّت ها به صورت ایدئولوژیک و نمادین به کار برده شده است. رمان بیوتن دارای چیدمان واژگان طبیعی و توضیحات آن گاه حسّی و گاهی انتزاعی است. در این رمان، به دلیل محل وقوع آن - آمریکا- به وفور از واژگان انگلیسی استفاده شده و دارای سه گونه زاویه ی دید است. برخی از واژگان در این رمان نوساخته اند و نویسنده نتیجه گیری پایانی را بر عهده ی خواننده می گذارد.